Mantar zehirlenmesi nasıl oluşur?
Mantar Zehirlenmesi Nedir?
Doğal alanlarda yetişen ve yapısında zehirli madde bulunan şapkalı mantarların(toadstool) taze, kurutulmuş veya konserve olarak çiğ veya pişirilerek yenmesi sonucunda meydana gelen ölümle sonuçlanabilen tehlikeli bir zehirlenme türüdür.
Mantar Zehirlenmeleri En Çok Hangi Zamanlarda Görülür?
Mantar zehirlenmeleri yağışın bol olduğu, ilkbahar ve sonbahar aylarında görülmektedir. Ülkemizde doğal olarak yetişen pekçok zehirli mantar türü bulunmaktadır. Mantar toplama kpnusunda ehil olan kişilerin bile bazen yanılabildiklerini unutmayın. Zehirli mantarlar ile zehirsiz mantarlar bazen birbirlerine çok benzeyebilmektedirler ve aynı bölgede bir arada yetişebilmektedirler.
Mantar Zehirlenmesi Belirtileri
Mantar zehirlenmesi belirtileri mantarda bulunan zehrin türüne göre değişir. ancak tüm mantar zehirlenmelerinde görülen ortak belirtiler vardır.
Zehirli mantarın yenmesi ardından geçen iki saat içinde görülen zehirlenme belirtileri:
- Sersemlik
- Uyuma isteği ve uyuşukluk
- Tansiyonun düşmesi
- Görmede bulanıklık
- Yüz ve boyunda kızarma
- Nabızda artış
- Ağızda metal tadı
- Bulantı ve kusma
- Terleme
Zehirli mantarın yenmesi ardından geçen altı saat içinde görülen zehirlenme belirtileri:
- Bulantı
- Kusma
- İshal
- Yüksek Ateş
- Nabız artışı
- Karın ağrısı
- Son olarak karaciğer ve böbrek bozuklukları ile bu organların bozukluklarına bağlı belirtiler görülebilir.
Sonuç olarak hasta komaya girebilir ya da hayatını kaybedebilir.
Mantar zehirlenmesi kesin olarak nasıl anlaşılır?
Hastanın ya da yakınını yenilen mantar ile ilgili anlattıkları ile zehirlenme bulguları birlikte değerlendirilerek mantar zehirlenmesi olup olmadığınıa karar vermeye çalışılır.
Yenen mantarın uzman kişilerce incelenmesi de zehirlenmenin teşhis edilmesinde yardımcı olmaktadır. Ancak mantar zehirlenmelerinde yapılabilecek en doğru hareket hastayı en yakın sağlık kuruluşuna götürmektir. Kendi iimkanlarınızla iyileştirmeye harcayacağınız çok değerli zamanı hastayı hastaneye yetiştirmek içi harcayın. Bildiğiniz müdahale yöntemlerini imkanınız varsa yolda giderken deneyin.
Mantar zehirlenmesinin tedavisi var mıdır?
Zehirlenmeler konusunda Ulusal Zehir Danışma Merkezinden telefonla bilgi alınabilir. Ulusal Zehir Danışma Merkezinin telefon numarası 114'tür. Mantar zehirlenmelerinin tedavisi genel olarak meydana gelen zehirlenme bulgularına yöneliktir. Ancak mantar zehirlenmelerinin tedavisine yardımcı olması bakımından Acil Sağlık hizmetleri Genel Müdürlüğü'nden(UZEM - Ulusal Zehir Danışma Merkezi) temin edilecek bir antidot(panzehir) bulunmaktadır.
Mantar zehirlenmelerinden nasıl korunuruz?
Zehirlenmelerin önemli bir kısmı aslında çok basit önlemlerle engellenebilir. Mantar zehirlenmelerinden korunmanın en kolay yolu doğada kendi kendine yetişen mantarları yememek, onun yerine kültür mantarı tüketmektir. Başta da belirttiğimiz gibi zehirli mantar ile zehirsiz mantarı birbirinden ayırmak çok zordur. Hayatınızı riske atmayın, kültür mantarı yiyin.
Kültür mantarı zehirler mi?
Kültür mantarlarında zehirli madde olmadığından, yiyen kişinin kültür mantarından zehirlenmesi mümkün değildir. Ancak kültür mantarlarının yetiştikleri ortam sebebiyle üzerlerine zararlı mikroorganizmalar bulaşabilir. Özellikle çiğ tüketildiklerinde çok hafif mide ve bağırsak şikayetleri görülebilir. Bu yüzden kültür mantarlarını çiğ olarak tüketmeyin ve bol suyla üzerlerine bulaşan pisliker temizleninceye kadar yıkayın. Ayrıca, kültür mantarı alırken ambalajlı paketlerde bilgilendirici etiketleri olan ürünleri tercih edin.Mantarlarla ilgili doğru olarak bilinen yanlışlar:
- Yoğurtla yenilen mantar zehirlemez(YANLIŞ!).
- Pişirilen mantarda zehir yoktur(YANLIŞ!).
- Sirkeli ya da tuzlu suda bekletmekle manarın zehri alınır(YANLIŞ!).
- Kurutulmuş mantar zehirlemez(YANLIŞ!).
- Çayırlarda yetişen mantarlar zehirli değildir(YANLIŞ!).
- Mantar koparıldığında rengi değişmezse mantar zehirsizdir(YANLIŞ!).
- Kğaçta yetişen mantar zehirsizdir(YANLIŞ!).
- Zehirli mantar gümüş kaşıkla pişirilirse kaşık kararır(YANLIŞ!).
- Salyangozlar zehirli mantarları yemezler(YANLIŞ!).
Ağzınızın tadı bozulmadan sağlıklı ve mutlu bir hayat geçirmeniz dileğiyle...
Bu bilgiler,
T.C. Sağlık Bakanlığı broşürelerinden alınmıştır.
http://www.saglik.gov.tr